Türkiye‘nin dijital dünyadaki yükselişi hız kesmiyor! “.TR Ağ Bilgi Sistemi” (TRABİS) kayıtlarına göre, ülkenin aktif olarak kullanılan internet alan adı sayısı Eylül 2024 sonu itibarıyla 1 milyon 270 bini aşarak dikkat çekici bir rekora ulaştı. Bu büyüme, Türkiye’nin internet ekosisteminin ne kadar dinamik ve hızlı geliştiğinin önemli bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Özellikle “com.tr” uzantılı alan adlarının 980 bini aşkın bir paya sahip olması, ticari faaliyetlerin de dijitalleşmeye ne kadar önem verdiğini ortaya koyuyor.
“.TR” Yönetimi BTK’ye Geçti, Hızlı Büyüme Başladı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın verilerine göre, “.tr” alan adlarının yönetimi 1991 yılından 2022 yılına kadar Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından yürütülüyordu. Ancak 2008 yılında çıkarılan 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ile bu durum değişti. Kanun, internet alan adlarının tahsis yetkisinin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenecek bir kurum veya kuruluşa verilmesini öngörüyordu. Bu doğrultuda “İnternet Alan Adları Yönetmeliği” 2010 yılında yürürlüğe girerek, “.tr” uzantılı alan adlarının yönetimi ve tahsisine ilişkin yetki ve görev Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) devredildi.
TRABİS ile Yeni Dönem: 800 Binden Fazla Yeni Alan Adı
BTK bünyesinde 14 Eylül 2022 tarihinde faaliyete geçen TRABİS (.TR Ağ Bilgi Sistemi) ile “.tr” alan adları yönetiminde yeni bir döneme girildi. TRABİS’in hayata geçirilmesiyle birlikte alan adı tahsis süreçleri daha modern ve etkin bir yapıya kavuştu. 2023 yılında yapılan yasal düzenlemelerle “.a.tr” yapısındaki alan adlarına ilişkin ilk tahsis işlemleri başlatılarak, kamu kurumları ve belirli kuruluşlara öncelik tanındı. Özellikle “a.gov.tr”, “a.edu.tr”, “a.tsk.tr”, “a.bel.tr”, “a.pol.tr”, “a.k12.tr” gibi “.a.tr” uzantılı alan adlarının ilk tahsislerinin ücretsiz olması, kamu kurumlarının dijital dönüşümüne önemli bir destek sağladı.
TRABİS öncesi dönemde Türkiye’de yaklaşık 460 bin aktif alan adı bulunuyordu. TRABİS’in faaliyete geçtiği 2022 yılından Eylül 2024 sonuna kadar geçen kısa sürede 810 bin civarında yeni alan adı tahsis işlemi gerçekleştirilmesi, sistemin başarısını ve internet alan adlarına olan yoğun talebi net bir şekilde ortaya koyuyor. Bu hızlı büyüme ile toplam aktif alan adı sayısı 1 milyon 270 bin seviyesine ulaşmış durumda.
En Popüler Uzantı: “.com.tr”
TRABİS kayıtlarında en büyük pay 981 bin 821 ile ticari faaliyetlerin vazgeçilmezi olan “.com.tr” uzantılı internet sitelerine ait. Ticari siteleri 164 bin 528 ile genel kullanıma açık olan “.tr”, 30 bin 62 ile “.gen.tr” ve 28 bin 8 ile “.org.tr” uzantılı siteler takip ediyor. Ayrıca “.web”, “.av”, “.bel”, “.edu” gibi çeşitli meslek gruplarına yönelik niş alan adları da sistemde yer alıyor.
“.TR” Siteleri Dünyaya Yayılıyor
Türkiye’deki “.tr” uzantılı internet sitelerinin %84,5’i Türkiye’de barındırılırken, %5,3’ü ABD, %4,3’ü Almanya, %1,4’ü Fransa, %1,3’ü Hollanda ve %0,8’i Kanada’da bulunuyor. Bu da “.tr” alan adlarının sadece Türkiye içinde değil, uluslararası platformlarda da giderek daha fazla kullanıldığını gösteriyor.
Uyuşmazlıklara Hızlı Çözüm: UÇM Devrede
İnternet Alan Adları Yönetmeliği kapsamında hayata geçirilen “Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması” (UÇM), “.tr” uzantılı alan adlarıyla ilgili yaşanabilecek anlaşmazlıkların hızlı ve etkin bir şekilde çözülmesini hedefliyor. BTK tarafından düzenlenen UÇM, alan adlarının tahsisi, kullanımı veya ihlali kaynaklı uyuşmazlıklarda alternatif çözüm yolları sunarak, mahkeme sürecine gitmeden sorunların çözülmesine imkan tanıyor. Bu kapsamda Bilgi Teknolojileri ve İnternet Güvenliği Derneği (BTİDER), İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) ve TOBBUYUM Arabuluculuk ve Uyuşmazlık Çözüm Merkezi gibi kuruluşlar UÇM kapsamında hizmet vererek, taraflar arasında bağımsız hakemler aracılığıyla karar alınmasını sağlıyor. UÇM sayesinde zaman ve maliyet avantajı elde edilirken, hak sahiplerinin mağduriyetleri de önlenmiş oluyor. Uyuşmazlıkların çözümünde uluslararası standartlar ve Türkiye mevzuatı esas alınıyor.
News
