Geçtiğimiz ay Reuters’a konuşan üç OPEC+ kaynağı , aralarında Suudi Arabistan’ın da bulunduğu OPEC+ grubunun öbür bazı üyelerinin Kazakistan’ın artan üretiminden rahatsız olduğunu söyledi.
Bakan, ülkenin üç aka petrol üretim projesinde, bilhassa ABD’li petrol devi Chevron CVX.N.’nin liderliğindeki Tengiz sahasında yabancı şirketler tarafından kontrol edildiği için petrol üretimini azaltamayacağını söyledi .
Bakan, “Ulusal çıkarlara müsait hareket etmek. Bu geniş bir formülasyon, ancak şu anda içinde bulunduğumuz tüm durumu tamamen kapsıyor. Sadece milli çıkarlara müsait hareket edin,” dedi.
Dünya petrolünün yaklaşık yüzde 2’sini ihraç eden Kazakistan, Nisan ayının ilk iki haftasında Mart ayı ortalamasına göre petrol üretiminde yüzde 3’lük bir düşüş bildirdi ancak aylarca süren aşırı üretimin ardından OPEC+’nın karşılamayı taahhüt ettiği kotayı aştı.
Kazakistan’ın öbür iki aka petrol üretim projesi olan Kaşagan ve Karaçaganak da Batılı petrol devleri tarafından işletiliyor.
OPEC+ üyelerinin toplu üretim anlaşması kapsamındaki bireysel üretim hedeflerine uyumları son bir yılda kötüleşti.
Dünyanın en aka 10 petrol üreticisi arasında yer meydan Kazakistan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya öncülüğündeki müttefikleriyle varılan mutabakata göre, Chevron’un Tengiz petrol sahasındaki aka çaplı genişletme çalışmasını tamamlamasının ardından, rekor seviyede ve hedeflerin fazla üzerinde petrol çıkarıyor.
Akkenzhenov, hükümetinin OPEC+ kotalarına uyumu artırmak için Batılı aka şirketlerle görüşmelerde bulunacağını ancak bunlar üzerinde fazla bir etkiye sahip olmadığını söyledi.
“Yapamayız. Oradaki bu süreçleri kontrol etmiyoruz. Çünkü kararları uluslararası meslektaşlarımız veriyor,” dedi geçen ay atanan Akkenzhenov.
“Üretim artışı sadece yeni yataklardan geliyor… Eski yatakları kapatmaya başlarsak bu bize ziyan verir.”
Kazakistan’ın oradaki üretimi azaltmaya başlaması durumunda olgun petrol sahalarını tamamen kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Bakana göre, üç proje Kazakistan’da üretilen petrolün %70’ini oluşturuyor.
Orta Asya devleti, 2026 Haziran’ına kadar petrol üretimini azaltarak aşırı üretimi telafi etme sözü verdi.
Bakan, Kazakistan’ın OPEC+’dan ayrılacağını söylemekten kaçındı ancak milli endişeleri dikkate alması gerektiğini yineledi.
“Eylemlerimizi ayarlamaya çalışacağız. Ortaklarımız … eylemlerimizin ayarlanmasından memnun kalmazlarsa, o zaman gene tüm sonuçlarıyla beraber milli çıkarlara müsait şekilde hareket edeceğiz” dedi.
Kashagan projesi, paydaşları arasında %16,81 oranında Eni ENI.MI ve Shell SHEL.L’nin yer aldığı Kuzey Hazar İşletme Şirketi (NCOC) tarafından işletiliyor . Kazakistan’ın KazMunayGaz KMGZ.KZ’nin %16,88 oranında hissesi bulunuyor.
Karaçaganak gaz-yoğuşma sahası, Eni ve Shell’in de yüzde 29,25’er hisseyle yer aldığı bir grubun kontrolünde olup, KazMunayGaz’ın ise yüzde 10’luk hissesi bulunmaktadır.
Tengiz ve Korolev sahalarını işleten Chevron liderliğindeki Tengizchevroil (TCO) konsorsiyumunda Chevron’un yüzde 50, KazMunayGaz’ın yüzde 20, Exxon’un yüzde 25 ve Lukoil’in yüzde 5 hissesi bulunuyor.
İhracat konusuna değinen Akkenzhenov, Kazakistan’ın bu yıl, ülkenin petrol sahalarını Rusya’nın Karadeniz terminallerine bağlayan ve ham petrolün Türkiye ve Çin de iç olmak üzere muhtelif yerlere sevk edildiği ÇKP boru hattı aracılığıyla 55 milyon ton veya günlük 1,2 milyon varil petrol ihraç etme planlarını gerçekleştirmeyi beklediğini söyledi.
Chevron ve ExxonMobil’in de içinde bulunduğu bir konsorsiyum tarafından işletilen boru hattı , Kazakistan’ın petrol ihracatının yaklaşık %80’ini oluşturuyor. Akkehzhenov, boru hattının Mayıs ayının ikinci yarısında bakıma gireceğini, ancak Rusya’nın Novorossiisk limanındaki stokların yüklemelerin etkilenmemesini sağlayacağını söyledi.
Bakan, Kazakistan’ın ayrıca Rusya’nın Druzhba boru hattı üzerinden Almanya’ya petrol ihracatını artırmayı hedeflediğini ve bunun Moskova’nın onayına bağlı olmakla beraber yıllık 2,5 milyon tonun üzerine çıkabildiğini söyledi.
News
