Türkiye, yeme içme sektöründeki fiyat artışlarıyla dünyanın en pahalı ülkeleri arasında yer alıyor. Özellikle fast food ürünlerinin fiyatlarındaki artış dikkat çekerken, Big Mac Endeksi‘ne göre Türkiye, İsviçre’den sonra dünyanın en pahalı Big Mac’ini tüketen ülke konumunda. Ekonomistler, Türkiye’nin “ucuz ülke” imajından hızla uzaklaştığını ve yemek fiyatlarının en fazla arttığı ülke haline geldiğini belirtiyor.
Big Mac Fiyatlarındaki Çarpıcı Artış
The Economist tarafından hazırlanan Big Mac Endeksi’ne göre, Türkiye’de Big Mac fiyatları son 4 yılda 9 kat artarak 6.12 dolara ulaştı. Bu rakam, Avrupa ülkelerinde ortalama 5 dolar, Avustralya’da 5 dolar, Norveç’te 6 dolar, Hindistan ve Tayvan’da ise 2-2.5 dolar seviyesinde. İsviçre, 6.5 dolarla Türkiye’nin önünde yer alıyor. Ekonomist Prof. Dr. Hakan Kara, “Türkiye, ucuz ülke pozisyonundan çıkarak çok pahalı ülke konumuna yükseldi. Dünyada yemek fiyatlarının en fazla arttığı ülke olduk.” dedi.
İşletmelerin Giderleri Yüzde 200 Arttı
Yeme içme sektöründeki işletmeler, giderlerin ciddi şekilde arttığından şikâyet ediyor. İşletme sahipleri, gıda ve içecek maliyetleri, personel ve kira giderleri, faturalar, temizlik maliyetleri, pazarlama ve reklam giderleri ile online yemek şirketlerinin komisyon oranlarının yükseldiğini belirtiyor. 2022 yılı ile karşılaştırıldığında, giderlerde yüzde 200’ü aşkın bir artış olduğu ifade ediliyor. İşletme sahipleri, “Eskisi kadar kâr elde edemiyoruz. Sektörde para kazanan işletme sayısı azaldı.” diyor.
Her Yıl 5-6 Bin Yeni İşletme Açılıyor
İşletmelerin kâr oranlarının düştüğü iddia edilse de, yeme içme sektörüne yatırımcı ilgisi artıyor. Türkiye’de her yıl 5 ila 6 bin arasında yeni restoran, kafe ve lokanta açılıyor. Bu rakam, son yılların en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. 2020 yılında toplam şirket açılışlarının yüzde 4’ünü oluşturan yeme içme sektörü, bugün bu oranı yüzde 8’e çıkardı.
Gıda Zehirlenmelerinde Yüzde 42 Artış
Yeme içme sektöründeki fiyat artışlarına rağmen, kalite sorunları da dikkat çekiyor. Son 2 yılda dışarıda yemek yedikten sonra zehirlenme vakalarında yüzde 42’lik bir artış yaşandı. Bu durum, fiyatların artmasına rağmen kalitenin düştüğünü gösteriyor. Hastane başvurularından elde edilen veriler, gıda güvenliği konusunda ciddi sorunlar olduğunu ortaya koyuyor.
Et, Tavuk ve Balık Fiyatları Birbirine Yaklaştı
Restoranlarda et, tavuk ve balık fiyatları arasındaki farkın daraldığı gözlemleniyor. Örneğin, ünlü bir restoran zincirinde bir bonfile 750 liraya satılırken, tavuk şnitzel 670 liraya satılıyor. İki ürün arasındaki fiyat farkı sadece 80 lira. Benzer şekilde, bir patates kızartmasının fiyatı 250 liraya kadar çıkıyor. Bu durum, tüketicilerden büyük tepki topluyor.
Tüketiciler Fahiş Fiyatların Farkında
Yapılan araştırmalara göre, tüketicilerin yüzde 88,3’ü kafe ve restoran fiyatlarını oldukça yüksek buluyor. Tüketicilerin yüzde 82,1’i ise işletmecilerin enflasyonu bahane ederek fiyatları artırdığını ve fırsatçılık yaptığını düşünüyor. Araştırmalarda, tek seferde ödenen ortalama hesabın 350-400 lira olduğu, bazı tüketicilerin ise kişi başı 2 bin lira ödediği belirtiliyor.
Yeme İçme Sektörü 150 Milyar TL’ye Ulaştı
Türkiye’deki yemek hizmeti pazarının büyüklüğü 150 milyar liraya ulaştı. Sektör, son dönemde en fazla yatırım alan alanların başında geliyor. Yapılan tahminlere göre, toplam pazar büyüklüğünün 2030 yılında 770 milyar liraya çıkması bekleniyor. Restoran ve lokantalar, sektörün yüzde 40’ını oluştururken, kafe ve barlar yüzde 26, fast food ve eve servis hizmetleri yüzde 25, self servis kafeterya, büfe ve kiokslar ise yüzde 4’lük paya sahip.
News
